Wat is een depressie?
Herkennen van een depressie.
Ontstaan van een depressie.
Behandeling van een depressie: Praten en Medicatie.
Wat kunt uzelf doen?
Aandachtspunten voor familie en vrienden.
Wat is een depressie?
Depressie is een ziekte, waarbij de twee belangrijkste kenmerken zijn:
- een sombere depressieve stemming, leegheid;
- het verlies van interesse en plezier, niet meer blij kunnen zijn.
- een gevoel van waardeloosheid of schuldgevoelens;
- slaapstoornissen;
- verminderde of grotere eetlust of duidelijke gewichtsverandering;
- weinig energie of vermoeidheid;
- concentratieproblemen of besluiteloosheid;
- traagheid of juist aanhoudende lichamelijke onrust;
- terugkerende gedachten over de dood of zelfdoding.
Soms gaat een depressie gepaard met allerlei andere klachten als; lusteloosheid, paniek- of angstgevoelens, prikkelbaarheid of snel geïrriteerd zijn, vergeetachtigheid, verminderde seksuele gevoelens, veel of juist niet kunnen huilen, gevoelens van hopeloosheid, lichamelijke klachten, waarvoor geen oorzaak gevonden wordt, het leven zonder zin of doel vinden, verwaarlozing van zichzelf, huis of sociale contacten.
Herkennen van een depressie.
Veel mensen hebben een depressie zonder dat ze dit zelf beseffen. Als de somberheid niet op de voorgrond staat, wordt bij klachten als slaapstoornissen, verminderde eetlust, futloosheid en vergeetachtigheid eerder aan een lichamelijke ziekte dan een psychische ziekte gedacht.
Maar ook als mensen zich ongelukkig voelen, snel geprikkeld raken zonder aanleiding, nergens van kunnen genieten of neerslachtig zijn, denken ze vaak niet aan een depressie.
Er is een duidelijk verschil tussen gewone stemmingsveranderingen (zoals verdriet en droefheid) en depressie. Meestal begrijpen we waarom we verdrietig zijn geworden en is het normaal dat het verdriet na enige tijd weer overgaat. Maar een depressie lijkt vaak zonder duidelijke aanleiding te beginnen en kan weken, maanden of zelfs jaren blijven bestaan.
En kan verdriet even vergeten worden door leuke dingen te doen, bij een depressie lukt dat niet. Het lijkt bij een depressie onmogelijk ergens plezier aan te beleven: u ziet bijvoorbeeld wel dat de zon buiten schijnt, maar kunt toch niet van het mooie weer genieten. U voelt zich volkomen anders dan de gezonde (vrolijke) mensen om u heen. Het is alsof het gevoel dood is.
Depressies doen zich bij iedereen anders voor. De klachten verschillen in aard en ernst. Een depressie kan op alle leeftijden voorkomen.
Ontstaan van een depressie.
Een depressie kan veel oorzaken hebben. Meestal is het niet mogelijk om één oorzaak aan te wijzen.
Bij bijna iedereen gaat het om een combinatie van eigenschappen en omstandigheden, die tot een depressie leidt. Vaak is het helemaal niet mogelijk een oorzaak aan te wijzen, een depressie lijkt dan zomaar te ontstaan.
Eigenschappen en omstandigheden die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een depressie:
- Erfelijkheid. Sommige mensen hebben op grond van erfelijke aanleg een grotere kans op het krijgen van een depressie dan andere, wat niet wil zeggen dat zij daarom automatisch een depressie zullen krijgen.
- Ziekte. Een chronische of plotselinge ziekte kan een reden zijn voor het ontstaan van een depressie. Daarnaast zijn er enkele ziekten, die de kans op een depressie verhogen.
- Medicijnen. Sommige medicijnen kunnen als bijwerking depressieve klachten geven. Soms is een combinatie van verschillende medicijnen de boosdoener. Maar ook langdurig gebruik, ineens stoppen of de combinatie van alcohol en medicijnen kan de oorzaak zijn.
- Karakter en persoonlijkheid. Mensen die weinig waardering voor zichzelf hebben, pessimistisch van aard zijn of erg afhankelijk zijn van anderen, hebben meer kans op het krijgen van een depressie dan mensen die blaken van zelfvertrouwen en optimistisch van aard zijn.
- Jeugdervaringen. Bepaalde jeugdervaringen zoals incest, mishandeling of verwaarlozing kunnen de kwetsbaarheid van de betrokkene beïnvloeden en ertoe bijdragen, dat iemand op volwassen leeftijd depressief wordt.
- Verlies. Hierbij kan gedacht worden aan het verlies van een dierbaar persoon, maar ook aan: werkeloosheid, echtscheiding, achteruitgang van gezondheid, pensionering, verlies van de vertrouwde omgeving.
- Stress. Problemen op het werk, huwelijksconflicten, het langdurig verzorgen van een ziek familielid of vriend of het krijgen van een baby, kunnen combinaties van spanningen veroorzaken, die tot een depressie kunnen leiden.
Het is heel normaal, dat bij een groot verlies gevoelens van somberheid en verdriet optreden. Als deze gevoelens echter na verloop van tijd niet minder worden, kan hieruit een depressie ontstaan.
Een depressie is vaak goed te behandelen. Verreweg het grootste deel van de behandelingen bij een depressie heeft een gunstig effect. Voor behandeling moet de stap naar de hulpverlening worden gezet.
De huisarts is hiervoor de eerste aangewezen persoon.
In eerste instantie wordt gekeken wat er aan de hand is: wat zijn uw klachten, hoe kunt u het beste worden geholpen? Vaak wordt gekozen voor een combinatie van gesprekken en medicijnen.
- Praten. Het vinden van een luisterend oor voor uw problemen kan al een positief effect hebben op uw situatie. Praten met een hulpverlener kan helpen bij het oplossen van uw klachten. In veel gevallen kunnen eenvoudige steunende gesprekken met een hulpverlener een gunstige werking hebben.
- Medicatie. Antidepressiva zijn medicijnen, die bij de behandeling van een depressie meestal worden voorgeschreven. Er zijn veel soorten, die onderling vooral verschillen in mogelijke bijwerkingen. De bijwerkingen treden veelal direct op, terwijl het resultaat van het antidepressivum op de depressie langer op zich laat wachten (twee tot vier weken).
- Andere vormen van behandeling. In sommige gevallen kunnen andere vormen van behandeling worden toegepast, zoals lichttherapie (speciaal bij winterdepressie) en ECT (Elektroconvulsietherapie; soms als laatste redmiddel).
Soms is echter een meer systematische vorm van gesprekstherapie, psychotherapie nodig. In zo'n geval zal de huisarts u doorverwijzen naar een psychiater, psycholoog, psychotherapeut, het RIAGG/GGZ, het algemeen maatschappelijk werk of de polikliniek van een algemeen of psychiatrisch ziekenhuis.
Soms worden tijdelijk kalmeringsmiddelen of slaapmiddelen voorgeschreven, om angsten, spanningen, onrust en slapeloosheid te verminderen. Deze medicijnen werken wel direct, maar hebben geen rechtstreekse invloed op uw depressie. Daarom is het van groot belang het voorgeschreven antidepressivum te blijven gebruiken. De bijwerkingen verdwijnen doorgaans na enige tijd.
Uw behandelaar kan u hierover meer informatie geven.
Voor alle duidelijkheid: het is niet een kwestie van eigen schuld als u een depressie heeft, en u hoeft zich er ook niet voor te schamen. U heeft de ziekte depressie gekregen, zoals een ander een lichamelijke ziekte krijgt.
De volgende richtlijnen zijn bedoeld om u te helpen bij het omgaan met de depressie, of zij kunnen voorkomen dat uw klachten erger worden.
Enkele algemene richtlijnen zijn:
- probeer uit te zoeken of uw depressie een reactie is op een gebeurtenis of een probleem;
- ga na of er iemand in uw omgeving is met wie u over uw gevoelens en eventuele problemen kunt praten;
- probeer te accepteren dat u een depressie heeft, heb geduld en neem de tijd;
- ga op een normale tijd naar bed, maar sta ook op een normale tijd op;
- zoek afleiding in activiteiten, die voor u ontspannend zijn;
- blijf maatschappelijk actief, isoleer u niet;
- ga niet op vakantie als u er niet van kunt genieten;
- enige lichaamsbeweging zoals bijvoorbeeld fietsen, wandelen of zwemmen werkt heilzaam;
- wacht met het nemen van beslissingen, die vergaande gevolgen hebben;
- zoek geen troost in alcohol of drugs.
Wanneer mensen in u directe omgeving een depressie hebben, is het niet gemakkelijk met hen om te gaan. Leven met of zorgen voor iemand met een depressie, is een zware taak. U kunt behoorlijk geïrriteerd of moedeloos raken door iemand, die alleen maar klaagt, nergens zin in heeft of geen belangstelling toont.
Ook kan het zijn, dat u zich schuldig voelt ten opzichte van degene in uw directe omgeving, die aan een depressie lijdt. Bijvoorbeeld omdat u zich wel goed voelt of omdat u denkt, dat u mede de oorzaak bent van de depressie.
De volgende aandachtspunten zijn van belang voor uzelf en scheppen ook een gunstige situatie voor de persoon met een depressie in uw omgeving:
- probeer de persoon in kwestie niet op te beuren met goedbedoelde adviezen, dat werkt vaak averechts;
- wees niet te kritisch en ook niet teveel betrokken;
- probeer uw eventuele gevoelens van onmacht of boosheid over de situatie te accepteren;
- blijf met elkaar praten, luister met aandacht en geef ook uw eigen gedachten en gevoelens weer;
- zorg dat uzelf niet overbelast raakt, roep hulp in van anderen als dat nodig is en zorg voor ontspanning;
- maak concrete afspraken over de dingen, die u samen doet;
- let op de mogelijk gevaar voor zelfdoding;
- probeer meer te weten te komen over de ziekte.
Hopelijk bent u iets meer te weten gekomen over de ziekte depressie.
Bedenk dat u er niet alleen voor staat en dat u het ook zeker niet alleen hoeft op te knappen.
ZOEK HULP!
Door in een vroeg stadium met een behandeling te beginnen kan de duur van de depressie verkort worden. Bovendien verkleint u daarmee de kans op herhaling van de ziekte.